Wstęp
Pierwsze dni życia noworodka to czas pełen wyzwań dla młodych rodziców, szczególnie jeśli chodzi o karmienie. Wielu z nas zastanawia się, czy maluch je wystarczająco dużo, jak często powinien być przystawiany do piersi i jakie są oznaki prawidłowego najadania się. W 2. i 3. dobie życia żołądek dziecka jest wielkości wiśni lub orzecha włoskiego, co tłumaczy, dlaczego noworodek potrzebuje tak częstych, ale małych posiłków. To zupełnie normalne, że początkowo ilości pokarmu wydają się mikroskopijne – natura doskonale wie, czego potrzebuje maleństwo w tych pierwszych dniach.
Warto pamiętać, że w tym okresie dziecko otrzymuje siarę – gęsty, żółtawy płyn o wyjątkowych właściwościach odżywczych i immunologicznych. Jej ilość jest niewielka, ale idealnie dopasowana do potrzeb malucha. Jeśli zastanawiasz się, czy Twoje dziecko się najada, czy karmisz je odpowiednio często, ten artykuł rozwieje Twoje wątpliwości i pomoże zrozumieć specyfikę karmienia w tych pierwszych, kluczowych dobach życia.
Najważniejsze fakty
- W 2. dobie życia żołądek noworodka ma pojemność 5-7 ml (wielkość wiśni), a w 3. dobie zwiększa się do 22-27 ml (jak orzech włoski)
- Noworodek powinien jeść 8-12 razy na dobę, a przerwy między karmieniami nie powinny przekraczać 3 godzin (w nocy do 4 godzin)
- Siara, czyli pierwsze mleko, jest niezwykle bogata w przeciwciała i substancje odżywcze, mimo że jej ilości są niewielkie
- Prawidłowo karmione dziecko powinno mieć 6-8 mokrych pieluszek i 3-4 wypróżnienia na dobę po 3. dniu życia
Ile powinien jeść noworodek w 2 i 3 dobie życia?
Pierwsze dni życia noworodka to czas, gdy jego żołądek jest bardzo mały – w drugiej dobie ma wielkość wiśni i mieści zaledwie 5-7 ml pokarmu. W trzeciej dobie pojemność wzrasta do około 22-27 ml na jedno karmienie. To oznacza, że noworodek potrzebuje bardzo częstych posiłków – nawet 8-12 w ciągu doby.
Warto pamiętać, że w pierwszych 3-4 dniach życia dziecko otrzymuje siarę – gęsty, żółtawy płyn bogaty w przeciwciała i substancje odżywcze. Jej ilość jest niewielka, ale idealnie dopasowana do potrzeb malucha. Nie martw się, jeśli wydaje Ci się, że dziecko je za mało – jego żołądek dopiero się rozwija.
Doba życia | Pojemność żołądka | Ilość na karmienie |
---|---|---|
2. | 5-7 ml | 5-7 ml |
3. | 22-27 ml | 22-27 ml |
Normy żywieniowe dla noworodków w pierwszych dniach
Noworodek w pierwszych dniach życia potrzebuje około 95 kcal na kilogram masy ciała na dobę. W praktyce oznacza to, że dziecko ważące 3 kg powinno otrzymywać około 285 kcal dziennie. W przypadku karmienia piersią trudno precyzyjnie zmierzyć ilość spożywanego mleka, ale można założyć, że:
W 2-3 dobie życia noworodek zjada średnio od 20 do 30 ml na karmienie. Warto obserwować zachowanie dziecka – jeśli po karmieniu jest spokojne i zasypia, a budzi się po 2-3 godzinach na kolejny posiłek, to znak, że wszystko jest w porządku.
Jak rozpoznać, że dziecko się najada?
Wielu rodziców martwi się, czy ich noworodek otrzymuje wystarczającą ilość pokarmu. Oto kluczowe sygnały, które świadczą o tym, że dziecko się najada:
Po karmieniu pierś jest bardziej miękka, a dziecko wygląda na zadowolone i odprężone. W ciągu dnia powinno mieć 6-8 mokrych pieluszek i 3-4 wypróżnienia. Jeśli dodatkowo regularnie przybiera na wadze (około 20-30 g dziennie po pierwszym tygodniu), możesz być spokojna – Twój maluch otrzymuje wystarczającą ilość pokarmu.
Pamiętaj, że każde dziecko jest inne i może mieć nieco inne potrzeby żywieniowe. Jeśli masz wątpliwości, zawsze możesz skonsultować się z położną lub pediatrą, którzy pomogą ocenić, czy ilość spożywanego pokarmu jest odpowiednia.
Poznaj sposób na usunięcie konta na Badoo w aplikacji na telefonie i odzyskaj kontrolę nad swoją cyfrową przestrzeną.
Wielkość żołądka noworodka w 2-3 dobie
Żołądek noworodka w pierwszych dniach życia to maleńki narząd, który dynamicznie się rozwija. W drugiej dobie jest wielkości wiśni, a w trzeciej – orzecha włoskiego. Ta niewielka pojemność tłumaczy, dlaczego noworodek potrzebuje tak częstych, ale małych posiłków.
Doba życia | Pojemność żołądka | Przybliżona wielkość |
---|---|---|
2. | 5-7 ml | wiśnia |
3. | 22-27 ml | orzech włoski |
Ta miniaturowa pojemność oznacza, że dziecko nie może zjeść dużo na raz, ale też że pokarm jest szybko trawiony. Dlatego tak ważne jest karmienie na żądanie, gdy tylko maluch wykazuje oznaki głodu.
Porównanie pojemności żołądka do produktów spożywczych
Aby lepiej zrozumieć, jak mały jest żołądek noworodka, warto porównać go do przedmiotów codziennego użytku:
- W 2. dobie – łyżeczka do herbaty (5-7 ml)
- W 3. dobie – mała kulka lodów (około 25 ml)
- Pod koniec 1. tygodnia – jajko kurze (45-60 ml)
Te porównania pokazują, że nie ma sensu martwić się, że noworodek je za mało – jego żołądek po prostu nie jest w stanie pomieścić większych ilości pokarmu.
Dlaczego noworodek je tak mało?
Mała ilość spożywanego pokarmu wynika z kilku fizjologicznych przyczyn:
- Żołądek noworodka dopiero się rozwija i nie jest jeszcze rozciągnięty
- Siara (pierwsze mleko) jest bardzo skoncentrowana odżywczo
- Noworodek ma słabe mięśnie ssące i szybko się męczy
- Układ pokarmowy dopiero uczy się trawić pokarm
Warto pamiętać, że ta mała ilość pokarmu jest idealnie dostosowana do możliwości i potrzeb noworodka. Z czasem, wraz ze wzrostem żołądka, dziecko będzie jadło coraz więcej, ale rzadziej.
Odkryj, dla kogo piaskowy blond idealnie pasuje i znajdź inspirację do swojej nowej fryzury.
Karmienie piersią w 2 i 3 dobie po porodzie
W drugiej i trzeciej dobie po porodzie karmienie piersią wygląda nieco inaczej niż w późniejszym okresie. To czas, gdy laktacja dopiero się rozkręca, a dziecko uczy się efektywnie ssać. W tych dniach noworodek otrzymuje siarę – gęsty, żółtawy płyn o wyjątkowych właściwościach odżywczych i immunologicznych.
Warto wiedzieć, że w tym okresie piersi nie są jeszcze mocno wypełnione – to całkowicie normalne. Wielkość produkcji pokarmu stopniowo zwiększa się wraz z częstotliwością przystawiania dziecka. Im więcej maluch ssie, tym więcej mleka wytwarza organizm mamy. To naturalny mechanizm podaży i popytu.
Ilość siary w pierwszych dniach karmienia
W pierwszych 2-3 dobach życia noworodek otrzymuje stosunkowo małe ilości siary – od 5 do 27 ml na karmienie. Ta pozornie niewielka ilość jest jednak idealnie dostosowana do możliwości trawiennych malucha i zawiera wszystko, czego potrzebuje.
Siara to prawdziwy koncentrat odżywczy – jest bogatsza w białko i przeciwciała niż dojrzałe mleko. Jej gęsta konsystencja pomaga też w prawidłowym funkcjonowaniu układu pokarmowego noworodka. Choć ilości są małe, to właśnie ta faza karmienia jest kluczowa dla budowania odporności dziecka.
Częstotliwość przystawiania do piersi
W drugiej i trzeciej dobie życia noworodek powinien być przystawiany do piersi co 1,5-3 godziny, czyli około 8-12 razy na dobę. Ta częstotliwość może wydawać się wyczerpująca, ale jest niezbędna dla prawidłowego rozwoju dziecka i stymulacji laktacji.
Warto pamiętać, że w tym okresie nie ma ściśle określonych przerw między karmieniami. Najlepszą metodą jest obserwacja wczesnych oznak głodu u dziecka, takich jak mlaskanie, wysuwanie języka czy ruchy głową w poszukiwaniu piersi. Płacz to już późny sygnał głodu – lepiej nie dopuszczać do takiej sytuacji.
Jeśli noworodek śpi dłużej niż 3 godziny w ciągu dnia lub 4 godziny w nocy, warto delikatnie go obudzić na karmienie. Można to zrobić poprzez zmianę pieluszki, głaskanie po buzi czy rozbieranie – te czynności zwykle skutecznie pobudzają malucha do jedzenia.
Zgłęb tajemnice andropauzy i kryzysu wieku średniego u mężczyzn w poradniku stworzonym specjalnie dla kobiet.
Karmienie mlekiem modyfikowanym w pierwszych dobach
Gdy z różnych powodów nie możesz karmić piersią, mleko modyfikowane staje się podstawą żywienia noworodka. W 2-3 dobie życia dziecko karmione butelką potrzebuje około 20-30 ml mieszanki na jedno karmienie, podawanej co 3 godziny. To ważne, by ściśle przestrzegać zaleceń producenta dotyczących proporcji proszku i wody.
Doba życia | Ilość na karmienie | Częstotliwość |
---|---|---|
2. | 15-20 ml | co 2-3 godziny |
3. | 25-30 ml | co 3 godziny |
Pamiętaj, że mleko modyfikowane jest trudniejsze do strawienia niż pokarm naturalny, dlatego przerwy między karmieniami powinny być nieco dłuższe niż przy piersi. Obserwuj reakcje dziecka – jeśli po jedzeniu jest niespokojne lub ulewa, może to oznaczać, że porcja była za duża.
Jak przygotować odpowiednią porcję mleka?
Przygotowanie mleka modyfikowanego wymaga dokładności i higieny. Zawsze używaj wody przegotowanej i ostudzonej do około 40°C. Proszek odmierzaj specjalną miarką dołączoną do opakowania – nie powinna być ani ubita, ani kopiasta.
„Jedna miarka proszku na każde 30 ml wody to standardowa proporcja dla większości mieszanek początkowych”
Butelkę i smoczek wyparzaj przed każdym użyciem przez pierwsze 3 miesiące życia dziecka. Mleko przygotowuj bezpośrednio przed karmieniem – nigdy nie podgrzewaj ponownie niedojedzonej porcji. Jeśli dziecko nie wypije całej butelki, resztę należy wylać.
Różnice w trawieniu mleka matki i modyfikowanego
Mleko modyfikowane i naturalne różnią się znacząco pod względem składu i strawności. Podczas gdy pokarm kobiecy zawiera enzymy ułatwiające trawienie, mieszanka jest dla układu pokarmowego noworodka większym wyzwaniem.
Cecha | Mleko matki | Mleko modyfikowane |
---|---|---|
Czas trawienia | 1-2 godziny | 3-4 godziny |
Konsystencja stolca | płynna, żółta | gęstsza, zielonkawa |
Dzieci karmione mieszanką mają zwykle mniej wypróżnień (1-3 na dobę) i bardziej zbite stolce. Jeśli zauważysz u noworodka zaparcia lub kolki, skonsultuj się z pediatrą – może zalecić zmianę mieszanki na specjalistyczną.
Fizjologiczny spadek masy ciała noworodka
W pierwszych dniach życia większość noworodków traci na wadze – to całkowicie normalne zjawisko związane z adaptacją do życia pozałonowego. Spadek wynika głównie z utraty płynów przez skórę i układ moczowy, a także z wydalania smółki. Warto wiedzieć, że dziecko rodzi się z nadmiarem płynów, które w pierwszych dobach są stopniowo wydalane.
Największy spadek masy ciała obserwuje się zwykle między 2. a 4. dobą życia. W tym czasie noworodek może stracić nawet 7-10% swojej wagi urodzeniowej. To ważny okres, w którym dziecko dopiero uczy się efektywnie ssać pierś, a laktacja u mamy jeszcze nie jest w pełni ustabilizowana.
Dopuszczalne granice utraty wagi
Choć utrata wagi jest fizjologiczna, istnieją pewne bezpieczne granice, których przekroczenie powinno skłonić do konsultacji z lekarzem:
Typ porodu | Dopuszczalny spadek |
---|---|
Poród siłami natury | do 10% masy urodzeniowej |
Poród przez cesarskie cięcie | do 7% masy urodzeniowej |
Jeśli noworodek ważył przy urodzeniu 3500 g, to dopuszczalna utrata wagi wynosi odpowiednio 350 g (poród naturalny) lub 245 g (cesarskie cięcie). Warto codziennie ważyć dziecko o tej samej porze, najlepiej rano przed karmieniem, aby wyniki były miarodajne.
Kiedy waga powinna wrócić do normy?
Powrót do wagi urodzeniowej następuje zwykle między 7. a 10. dobą życia. Od tego momentu noworodek powinien systematycznie przybierać na wadze:
- W pierwszym miesiącu: 20-30 g dziennie
- W drugim miesiącu: 25-40 g dziennie
Jeśli po 14 dniach dziecko nie odzyskało wagi urodzeniowej, konieczna jest konsultacja z pediatrą. Specjalista oceni, czy przyczyną jest np. niedostateczna ilość pokarmu u mamy czy może problemy ze ssaniem u dziecka. W niektórych przypadkach może zalecić dokarmianie mlekiem modyfikowanym lub odciągniętym pokarmem.
Pamiętaj, że każde dziecko ma swój indywidualny rytm przybierania na wadze. Ważniejsze od pojedynczych pomiarów jest ogólne tendencja wzrostowa masy ciała i dobre samopoczucie malucha.
Objawy najedzenia i głodu u noworodka
Rozpoznawanie sygnałów głodu i sytości u noworodka to kluczowa umiejętność dla każdego rodzica. W pierwszych dniach życia dziecko komunikuje swoje potrzeby w bardzo subtelny sposób. Warto nauczyć się odczytywać te sygnały, by zapewnić maluchowi komfort i prawidłowy rozwój.
Noworodek najedzony zwykle odpycha się od piersi lub butelki, jego ciało jest rozluźnione, a dłonie otwarte. Może zasnąć z wyraźnym zadowoleniem na twarzy. Natomiast głodne dziecko staje się niespokojne, wykonuje ruchy ssące ustami, wkłada rączki do buzi lub kręci główką w poszukiwaniu pokarmu.
Jak rozpoznać, że dziecko jest głodne?
Noworodek wysyła kilka charakterystycznych sygnałów, gdy potrzebuje jedzenia. Wczesne oznaki głodu to:
- Mlaskanie i wysuwanie języka
- Otwieranie buzi i szukanie piersi (tzw. odruch szukania)
- Niespokojne ruchy głową na boki
- Wkładanie piąstek do ust
Gdy te wczesne sygnały są ignorowane, dziecko zaczyna płakać – to już późny objaw głodu. Lepiej nie dopuszczać do takiej sytuacji, ponieważ rozdrażniony noworodek może mieć problem z prawidłowym uchwyceniem piersi.
Stopień głodu | Objawy | Reakcja rodzica |
---|---|---|
Lekki głód | Mlaskanie, ruszanie ustami | Przygotowanie do karmienia |
Umiarkowany głód | Szukanie piersi, ssanie rączek | Natychmiastowe przystawienie do piersi |
Syndrom „ciągle głodnego” noworodka
Wielu rodziców martwi się, że ich noworodek zawsze jest głodny. To wrażenie wynika z kilku czynników:
- Żołądek noworodka jest bardzo mały i szybko się opróżnia
- Pokarm z piersi jest łatwo trawiony – w ciągu 1-2 godzin
- Ssanie piersi zaspokaja nie tylko głód, ale też potrzebę bliskości
Jeśli dziecko prawidłowo przybiera na wadze (20-30 g dziennie), ma 6-8 mokrych pieluszek i wydaje się zadowolone po karmieniu, nie ma powodu do niepokoju. Częste ssanie to naturalny sposób na stymulację laktacji i budowanie więzi z mamą.
Pamiętaj, że w pierwszych tygodniach życia nie da się przekarmić dziecka karmionego piersią. Noworodek sam reguluje ilość przyjmowanego pokarmu. Jeśli masz wątpliwości co do częstotliwości karmień, warto skonsultować się z położną lub doradcą laktacyjnym.
Kiedy budzić noworodka na karmienie?
W pierwszych dniach życia noworodek potrzebuje regularnych posiłków, nawet jeśli śpi. W 2-3 dobie warto budzić dziecko na karmienie co 2-3 godziny w dzień i co 3-4 godziny w nocy. To szczególnie ważne, gdy maluch jest senny lub ma trudności z pobudzeniem się do ssania.
Dlaczego to takie istotne? Noworodki często nie budzą się same z głodu, zwłaszcza w pierwszych dobach po porodzie. Ich organizmy są jeszcze zmęczone porodem, a mechanizmy regulujące głód i sytość dopiero się kształtują. Regularne karmienie zapobiega odwodnieniu i wspiera prawidłowy przyrost masy ciała.
Optymalne przerwy między karmieniami
W 2-3 dobie życia przerwy między karmieniami powinny wynosić:
- Karmienie piersią: co 1,5-2 godziny w dzień, co 3 godziny w nocy
- Mleko modyfikowane: co 3 godziny w dzień, co 4 godziny w nocy
Te różnice wynikają z faktu, że mleko matki jest łatwiej strawne i szybciej opuszcza żołądek noworodka. Jeśli dziecko śpi dłużej niż zalecane przerwy, delikatnie je obudź – możesz to zrobić poprzez zmianę pieluszki, głaskanie po policzku lub rozbieranie.
Sygnały świadczące o potrzebie karmienia
Nawet jeśli przestrzegasz harmonogramu karmień, warto obserwować wczesne oznaki głodu u noworodka. Należą do nich:
- Mlaskanie i ruchy ustami przypominające ssanie
- Wysuwanie języka i szukanie piersi (odruch szukania)
- Niespokojne ruchy głową na boki
- Wkładanie rączek do buzi
Pamiętaj, że płacz to już późny sygnał głodu. Lepiej przystawić dziecko do piersi lub podać butelkę, zanim się rozzłości – rozdrażniony noworodek może mieć problem z prawidłowym uchwyceniem brodawki.
Jeśli masz wątpliwości, czy budzić dziecko na karmienie, zwróć uwagę na ilość mokrych pieluszek (powinno być 6-8 na dobę) i przyrost masy ciała. Konsultacja z położną lub pediatrą pomoże rozwiać Twoje obawy i dostosować częstotliwość karmień do indywidualnych potrzeb malucha.
Kiedy zgłosić się do lekarza?
Choć większość noworodków w 2-3 dobie życia radzi sobie świetnie z karmieniem, są sytuacje, gdy konieczna jest konsultacja z pediatrą. Najważniejszym sygnałem alarmowym jest brak przyrostu masy ciała po 5-7 dniach życia lub dalsze chudnięcie po tym okresie. Warto też zwrócić uwagę, jeśli dziecko jest nadmiernie senne i nie budzi się samo na karmienie dłużej niż 4 godziny.
Inne niepokojące objawy to mniej niż 6 mokrych pieluszek na dobę po 5 dniu życia lub brak wypróżnień przez ponad 24 godziny. Jeśli zauważysz, że noworodek ma zapadnięte ciemiączko, suche śluzówki lub jego skóra jest mało elastyczna, może to świadczyć o odwodnieniu i wymaga natychmiastowej interwencji medycznej.
Niepokojące objawy związane z karmieniem
Istnieje kilka konkretnych symptomów, które powinny skłonić Cię do szybkiej wizyty u specjalisty. Należą do nich:
1. Brak odgłosów połykania podczas karmienia – jeśli dziecko ssie pierś, ale nie słychać charakterystycznego „łykania”, może to oznaczać problem z efektywnym pobieraniem pokarmu.
2. Nadmierna senność połączona z brakiem energii do ssania – noworodek powinien być aktywny podczas karmienia, jeśli ciągle zasypia przy piersi, warto to skonsultować.
3. Ulewanie fontanną po każdym posiłku – choć ulewanie to normalne zjawisko, jeśli pokarm jest wyrzucany pod dużym ciśnieniem i w dużych ilościach, może wskazywać na problemy zdrowotne.
4. Zmiana koloru skóry podczas karmienia – jeśli dziecko sinieje lub bardzo blednie w trakcie ssania, to znak, że potrzebuje pilnej pomocy lekarskiej.
Problemy z laktacją w pierwszych dobach
Wiele mam martwi się, że w 2-3 dobie po porodzie produkuje za mało mleka. To częste obawy, bo piersi nie są jeszcze mocno wypełnione – pamiętaj, że w tym okresie dziecko potrzebuje niewielkich ilości gęstej siary. Prawdziwy „nawał” mleczny pojawia się zwykle dopiero między 3. a 5. dobą.
Jeśli jednak zauważysz, że Twoje piersi w ogóle nie zmieniają się po porodzie (pozostają bardzo miękkie), a dziecko jest niespokojne i ciągle głodne, warto skonsultować się z doradcą laktacyjnym. Podobnie jeśli odczuwasz silny ból podczas karmienia – może to świadczyć o nieprawidłowym przystawianiu dziecka lub problemach z brodawkami.
„W pierwszych dobach kluczowe jest częste przystawianie dziecka – nawet co 1,5 godziny. To najlepszy sposób na pobudzenie laktacji” – radzą doświadczone położne. Jeśli mimo regularnego karmienia masz wrażenie, że pokarmu jest za mało, specjalista może zalecić odciąganie mleka laktatorem między karmieniami.
Wnioski
Pierwsze dni życia noworodka to okres intensywnej adaptacji, zarówno dla dziecka, jak i rodziców. Żołądek malucha w 2-3 dobie jest zaskakująco mały – od wielkości wiśni do orzecha włoskiego, co tłumaczy konieczność bardzo częstych, ale niewielkich posiłków. Kluczowe jest zrozumienie, że siara, mimo niewielkiej objętości, w pełni zaspokaja potrzeby noworodka, dostarczając skoncentrowane składniki odżywcze i przeciwciała.
Warto pamiętać, że fizjologiczny spadek masy ciała w pierwszych dobach to zjawisko normalne, ale wymaga uważnej obserwacji. Najważniejszymi wskaźnikami prawidłowego żywienia są: 6-8 mokrych pieluszek na dobę, regularne wypróżnienia i stopniowy przyrost wagi po pierwszych dniach. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości, zawsze warto skonsultować się z położną lub pediatrą – wczesna interwencja pozwala uniknąć poważniejszych problemów.
Najczęściej zadawane pytania
Czy moje dziecko rzeczywiście najada się tak małą ilością pokarmu?
Tak, żołądek noworodka w 2-3 dobie jest fizjologicznie przystosowany do przyjmowania niewielkich porcji. W drugiej dobie to zaledwie 5-7 ml, a w trzeciej około 22-27 ml na karmienie. Siara jest na tyle bogata w składniki odżywcze, że te ilości w pełni zaspokajają potrzeby malucha.
Jak często powinnam karmić noworodka w pierwszych dobach?
Optymalna częstotliwość to 8-12 karmień na dobę, czyli co 1,5-3 godziny. W przypadku dzieci karmionych mlekiem modyfikowanym przerwy mogą być nieco dłuższe (co 3 godziny), ze względu na wolniejsze trawienie mieszanki.
Po czym poznać, że dziecko się najada?
Najedzony noworodek sam odsuwa się od piersi lub butelki, jego ciało jest rozluźnione, a dłonie otwarte. W ciągu dnia powinien mieć 6-8 mokrych pieluszek i regularne wypróżnienia. Po karmieniu pierś staje się wyraźnie bardziej miękka.
Czy muszę budzić dziecko na karmienie w nocy?
W pierwszych dobach życia tak, szczególnie jeśli noworodek śpi dłużej niż 3-4 godziny. Regularne karmienie jest niezbędne dla prawidłowego przyrostu masy ciała i utrzymania laktacji. Delikatne pobudzanie poprzez zmianę pieluszki czy głaskanie po policzku zwykle wystarcza.
Kiedy powinienem się niepokoić o stan odżywienia dziecka?
Natychmiastowej konsultacji wymaga sytuacja, gdy noworodek: nie budzi się na karmienie dłużej niż 4 godziny, ma mniej niż 6 mokrych pieluszek na dobę po 5 dniu życia, jego skóra jest mało elastyczna lub ciemiączko zapadnięte. Alarmujące są też wymioty fontanną i brak przyrostu wagi po 7 dniach życia.